GEEN GEWONE RACEFIETSEN

Eerlijk gezegd kan Erik er met zijn kop niet bij, dat deze wielrenner zó makkelijk over spullen denkt. Alsof een derailleur door een of twee krasjes minder goed schakelt. Erik is in elk geval blij dat het dure fietsonderdeel komende jaren niet stof gaat vangen in een of ander schuurtje of – in het uiterste geval – via de vuilnis in de verbrandingsoven van een afvalverwerker terechtkomt. Via via heeft hij dit fietsonderdeel op de kop weten te tikken. “Deze achterderailleur krijgt bij Circular Cycling hoe dan ook een tweede leven”, vertelt hij.

Samen met fietsfreaks Matthijs Gerrits en Elise de Reijer is Erik Bronsvoort eigenaar van Circular Cycling, een startup die eind 2017 is opgezet. Circular Cycling bouwt racefietsen onder de merknaam UpCycle. Het zijn geen gewone racefietsen, want elke fiets van Circular Cycling is uniek, in de ware zin van het woord. Een racefiets van Circular Cycling bestaat grotendeels uit gebruikte onderdelen. Een UpCycle is geen nieuwe fiets, maar ook geen gebruikte fiets, aldus Erik. Niet nieuw, vanwege de gebruikte onderdelen. Niet tweedehands, omdat ook nieuwe onderdelen worden toegepast. Een UpCycle is volgens hem een refurbished racefiets, zoals dat zo mooi heet.

Het uiteindelijke doel: de racefietsindustrie wakker schudden én veranderen, door anders (lees: zuiniger) naar spullen te kijken

De startup, gehuisvest in een bedrijfsverzamelgebouw in de Utrechtse wijk Kanaleneiland, wil waardevolle racefietsonderdelen redden van de afvalberg. Overal in de wereld staan magazijnen, zolders en schuren vol met de mooiste, maar niet gebruikte frames en fietsonderdelen. Doodzonde, vinden ze bij Circular Cycling. Hun uiteindelijke doel: de racefietsindustrie wakker schudden én veranderen, door anders (lees: zuiniger) naar spullen te kijken. Erik: “Wie vroeger een racefiets kocht, deed daar heel lang mee. Het was min of meer een tijdloos product. Het klinkt ietwat gechargeerd misschien, maar het lijkt wel of een racefiets anno 2018 wordt gemaakt om rechtstreeks naar de afvalberg te fietsen.”

MODE-INDUSTRIE

Voor de productie van een racefiets zijn veel grondstoffen nodig, stelt Erik. Grondstoffen die steeds schaarser worden. Denk aan aluminium of staal. “Aluminium is over tachtig jaar gewoon op hè, als we op dezelfde voet doorgaan. Weet je hoe lang een racefiets tegenwoordig gemiddeld meegaat? 2.5 jaar! De fietsindustrie is echt een mode-industrie geworden. Iedereen wil een fiets met geïntegreerde kabels of schijfremmen. De innovaties buitelen over elkaar heen, er worden steeds nieuwe dingen verzonnen. Veel fietsers zijn gevoelig voor die innovaties en willen om de zoveel tijd een nieuwe racefiets. Terwijl een frame makkelijk tien jaar of langer mee kan. Ik word daar dus een beetje cynisch van.”

Erik en Matthijs zijn de grondleggers van Circular Cycling. Tijdens hun studieperiode in Delft fietsten ze veel samen, met name op de mountainbike, maar vooral het sleutelen aan fietsen schiep een band. Erik is de CEO, het gezicht van Circular Cycling. Matthijs werkt in de fietsindustrie en weet alles van onderdelen en merken. Elise houdt zich onder meer bezig met het voorraadbeheer en de website. Ze hebben alle drie een andere baan, maar de woensdagen staan volledig in het teken van hun eigen bedrijf. Ze verdienen er vooralsnog geen cent mee, maar daar liggen ze geen seconde wakker van.

Net als Elise en Matthijs gelooft Erik heilig in een duurzame samenleving en in een circulaire economie. Hij wil dat de CO2-uitstoot minder wordt, hij wil zuinig omgaan met de bronnen die we nog hebben. “Ja, ik maak me echt zorgen. Ik kan drie dingen doen. Een: negeren. Twee: accepteren en niks doen. Drie: accepteren en wel iets doen. Ik heb heel bewust voor de derde optie gekozen. En omdat ik een passie heb voor alles wat met fietsen te maken heeft, probeer ik juist in die industrie iets in gang te brengen, samen met Elise en Matthijs.”

ONGEBRUIKTE SPULLEN

Circular Cycling komt op allerlei manier aan de onderdelen. “We krijgen spullen, maar we kopen ook spullen. Ja, ook via Marktplaats. Van producenten, winkeliers en particulieren. Bijna iedere wielrenner of triatleet heeft wel ergens een doos liggen met daarin niet meer gebruikte pedalen, een zadel of een stuurpen. Wij willen ze dolgraag hebben. Net als in onbruik geraakte wielsets. Ook producenten en winkeliers zitten elk jaar weer met onderdelen die niet verkocht zijn, bijvoorbeeld omdat er een krasje op een frame zit. Ook die spullen willen wij graag overnemen. Van al die onderdelen maken mij een mooie racefiets.”

Bij elke UpCycle zit een zogenaamd Bike Passport, met daarin alle beschikbare data van de fiets: van leeftijd frame en type achterderailleur tot merk wielset en soort zadelpen, inclusief alle relevante maten en typenummers. Op het frame zit een QR-code geplakt die toegang geeft tot dit paspoort. Handig voor toekomstig onderhoud en eventuele vervanging van onderdelen.

MAKEOVER

Op de vraag of Circular Cycling bereid is om in opdracht van Transition een oude racefiets te pimpen, hoeft Erik niet lang na te denken: ja, met alle liefde. Het gaat om een Giant OCR, maat medium. De fiets, met een framehoogte van 54 centimeter, heeft jarenlang in de schuur van een redactielid van Transition gestaan. “Een oerdegelijk frame”, zegt Erik tijdens de allereerste, visuele inspectie van de grijze Giant. Hij denkt dat de fiets – door de eigenaar omgebouwd tot trekkingfiets met spatbordjes en bagagedrager – vlak na de millenniumwisseling uit de fabriek is komen rollen. “Ik denk 2001, misschien 2002. Niet het allerlichtste frame, maar hier kan ik zeker iets moois van maken.” Erik ziet een mooie mix van verschillende Shimano-onderdelen, die allemaal weer te gebruiken zijn. Ultegra en 105. Hij somt op: een 10 speed derailleur, een 9 speed shifter, Ultegra crankset.

De ketting van de bijna twintig jaar oude Giant is versleten en gaat linea recta naar het oud ijzer, maar de versnelling loopt goed. De remblokken voor zijn uitstekend, de remblokken achter goed. De cassette lijkt oké, maar moet eerst grondig worden schoongemaakt om er zeker van te zijn of die hergebruikt kan worden. Ook de achterderailleur is in prima conditie. De bracketas is versleten en moet sowieso vervangen worden. Er zit roest op de spaken, maar dat lijkt oppervlakteroest. De velgen tonen lichte sporen van slijtage, maar kunnen heel misschien nog hergebruikt worden. Bij de lichtste twijfel worden de wielen afgekeurd, want veiligheid staat voorop.

KWALITEIT EN VEILIGHEID

Na deze eerste inspectie stelt Erik vast dat de fiets in redelijke goede staat verkeert. Een groot aantal onderdelen kan vermoedelijk worden hergebruikt, concludeert hij. Op deze fiets of een andere, dat kan hij nog niet zeggen. Dan haalt Erik de fiets volledig uit elkaar, de onderdelen legt hij op de werkbank. Al deze onderdelen worden grondig schoongemaakt en onderworpen aan een kwaliteitscontrole. Een aantal onderdelen van een UpCycle is altijd nieuw: het stuur (inclusief stuurlint), de kabels en de buitenbanden. Dat heeft vooral te maken met veiligheid, zegt Erik. “Een gebruikt stuur kan plotseling falen, dat wil je hoe dan ook voorkomen.”

De bijna twintig jaar oude Giant wordt gepimpt tot een racefiets die weer jarenlang mee kan. Het frame, dat nu nog gebruikssporen vertoont, wordt opnieuw gespoten in een hip kleurtje. Welke onderdelen Erik precies gaat gebruiken? Daar gaat hij nog eens heel goed over nadenken. Het zou zo maar kunnen dat de Chorus achterderailleur 11 speed van Campagnolo – met die twee nauwelijks zichtbare krasjes – gebruikt gaat worden. Een ding is zeker: de fiets krijgt wielen met hoge velgen. “Ik heb begrepen dat triatleten daar van houden”, zegt hij met een grote glimlach.